Off-grid zonnepanelen: prijzen, mogelijkheden en voordelen
Volledig off-grid met zonnepanelen? Dat kan! In dit artikel ontdek je wat off-grid zonnepanelen precies zijn, hoe ze werken, hoe je berekent hoeveel zonnepanelen je nodig hebt, en meer.
Je ontdekt in deze volledige gids ook de alternatieven en mogelijke aanvullingen op een off-grid zonnepaneelsysteem. Verder vind je hier ook meer informatie over de prijzen, en de mate waarin dergelijke installatie rendabel is.
Benieuwd naar de mogelijkheden, voordelen en nadelen van off-grid systemen? Lees dan zeker even verder.
Inhoud
Wat zijn off-grid zonnepanelen eigenlijk?
Een off-grid zonnepanelensysteem bestaat uit normale zonnepanelen. Het gaat dus niet om een ander soort zonnepaneel.
Hoe het systeem zich onderscheidt van een gewone zonnepaneelinstallatie? Een off-grid systeem is niet aangesloten op het elektriciteitsnet.
De opgewekte stroom blijft gewoon binnen de woning, en wordt opgeslagen in een of meerdere batterijen. Een teveel aan opgewekte energie komt dus niet op het elektriciteitsnet terecht.
Off-grid systemen worden daarom ook wel autonome systemen of eilandsystemen genoemd. Een off-grid zonnepaneelinstallatie is vaak een belangrijk onderdeel van een volledig zelfvoorzienende woning.
Om volledig zelfvoorzienend te zijn, moet de woning ook zelf warmte genereren, en voorzien zijn van een waterbron. Denk maar aan een warmtepomp en een regenwatersysteem. Een volledig zelfvoorzienende woning is namelijk ook niet aangesloten op leidingen voor water en gas.
Hoeveel zonnepanelen heb je nodig om elektriciteit te gebruiken zonder netaansluiting?
Bij een gewone zonnepaneelinstallatie kun je, met of zonder thuisbatterij, altijd terugvallen op het elektriciteitsnet. Met een off-grid zonnepaneelsysteem kan dat niet. Het berekenen van het nodig aantal zonnepanelen is daarom iets ingewikkelder.
Je moet namelijk voldoende energie produceren om in al je elektriciteitsbehoeften te voorzien, en tegelijk de thuisbatterij op te laden. Zo kun je ‘s nachts en op druilerige dagen wanneer je zonnepanelen geen groene stroom opwekken nog steeds elektriciteit gebruiken.
De capaciteit van je thuisbatterij is dus enorm belangrijk, en zal het nodige vermogen van de installatie en dus ook het aantal zonnepanelen beïnvloeden.
Bij het bepalen van het aantal zonnepanelen voor een gewone installatie kijk je voornamelijk naar je jaarverbruik. Voor een off-gridsysteem wordt gekeken naar je dagelijks verbruik. Ook bij piekverbruik (wanneer je alle apparaten in huis tegelijk zou gebruiken) moet je voldoende energie produceren.
Houd er ook rekening mee dat een zonnepaneel tijdens de herfst en winter minder energie produceert dan tijdens de zomer en lente.
Gebruik je ook elektriciteit om je woning te verwarmen? Dan stijgt je energiebehoefte net wanneer je opbrengst daalt. Je kiest dus best voor een installatie met een wat hoger vermogen.
Tot slot is ook de omvormer belangrijk. Bij een gewone installatie wordt doorgaans gekozen voor een omvormer met een iets lager vermogen.
Een off-grid zonnepaneelinstallatie vergt een omvormer met een passend vermogen die ook bij piekverbruik alle nodige gelijkstroom kan omzetten in wisselstroom.
Voor een gezin van 4 à 5 personen met een jaarlijks verbruik van 4.300 kWh wordt een installatie met gemiddeld 14 zonnepanelen aangeraden.
Prijs berekenen: wat kost een off-grid systeem met zonnepanelen?
Hoeveel kost het om een volledig off-grid zonnepaneelsysteem te laten installeren? Over het algemeen mag je uitgaan van een prijs van 10.000 tot 22.000 euro. In die prijs zitten de nodige zonnepanelen, een omvormer, en een thuisbatterij.
Hoeveel je installatie precies kost, is natuurlijk afhankelijk van heel wat factoren. Denk maar aan de grootte van je gezin, jullie energieverbruik, het vermogen, type en merk van de zonnepanelen, en natuurlijk ook de vraagprijs van de installateur.
Een prijs voor jouw unieke project? Gebruik het formulier onderaan dit artikel en ontvang gratis en vrijblijvende offertes op maat én advies van specialisten.
Subsidies voor off-grid systemen in België
Ook met off-grid systemen kom je in aanmerking voor interessante premies. Zo is er de premie van netbeheerder Fluvius voor woningen gelegen in Vlaanderen. Ook geniet je een verlaagd btw-tarief (6 in plaats van 21 procent btw) als je woning ouder is dan 10 jaar.
Kijk ook zeker even na of je in aanmerking komt voor de Mijn VerbouwPremie, de Mijn VerbouwLening en de EPC-labelpremie. Tot slot keert de Vlaamse overheid ook een interessante premie uit voor thuisbatterijen, ideaal voor wie een off-gridsysteem installeert.
Check zeker of er ook gemeentelijke en provinciale premies worden uitgekeerd. Een installateur kan je helpen bij het aanvragen van de juiste premies.
Hoe werken off-grid zonnepanelen?
Kort samengevat bestaat een off-grid zonnepaneelsysteem uit minstens 3, maar in de praktijk vaak 4 onderdelen:
- Zonnepanelen
- Omvormer
- Thuisbatterij
- Back-up generator of alternatief
Onderstaand overzicht geeft je een beeld van de werking van een off-grid systeem aan de hand van de verschillende onderdelen.
Onderdelen van een off-grid zonnepaneelsysteem: van accu tot omvormer
Een off-grid zonnepaneelsysteem bestaat uit zonnepanelen, een of meerdere omvormers, een of meerdere thuisbatterijen en in de meeste gevallen een back-up generator of andere terugvaloptie.
Zonnepanelen en omvormer
De zonnepanelen genereren gelijkstroom. Die gelijkstroom wordt door de omvormer omgezet naar wisselstroom. Die wisselstroom kan gebruikt worden om verschillende apparaten van elektriciteit te voorzien. Denk maar aan de koelkast, die constant elektriciteit verbruikt, maar ook aan de oplader van je gsm of laptop.
Batterij of accu
Nu voorzie je met een off-grid systeem volledig in je eigen elektriciteitsverbruik. ‘s Nachts wekken de panelen geen energie op, maar je koelkast moet natuurlijk wél nog van elektriciteit worden voorzien.
Daarom beschikt een off-grid systeem altijd over een thuisbatterij. Stroom die de panelen overdag opwekken maar niet gebruikt wordt, komt in die thuisbatterij terecht.
Omdat je de elektriciteit in de thuisbatterij absoluut nodig hebt (en je niet kunt terugvallen op het elektriciteitsnet), is de accucapaciteit ontzettend belangrijk.
Een te geringe accucapaciteit kan bijvoorbeeld betekenen dat je koelkast en/of diepvriezer ‘s nachts uitvalt. Allesbehalve ideaal. Daarbij komt ook dat de batterij voorzien moet zijn op dagen waarop de panelen weinig elektriciteit opwekken.
Back-up: generator of alternatieve energiebron
Veel bewolking, een dikke sneeuwlaag of een defect aan de zonnepanelen kunnen een groot probleem zijn als je batterij niet voldoende capaciteit heeft.
Hoe groot je accucapaciteit ook is, bij een defect aan de panelen of een lange, druilerige periode bestaat de kans dat je geen oplossing vindt voor de batterij volledig leeg is.
Daarom beschikken de meeste off-grid systemen ook over een alternatieve elektriciteitsbron. Denk maar aan een generator, of een aanvullende windmolen of -boom. Daarover lees je verder in dit artikel meer.
Meerwaarden van huis met off-grid zonnepanelen
Een off-grid systeem is een grote meerwaarde voor je woning. Het systeem brengt heel wat leuke voordelen met zich mee.
Voordelen
Het belangrijkste voordeel? Je bent volledig onafhankelijk van het net. Van stroomstoringen en schommelende energieprijzen ondervind je geen hinder. Ook met energierekeningen hoef je niet in te zitten.
Daarnaast is een off-grid systeem erg milieuvriendelijk, zeker als je voor al je energiebehoeften beroep doet op hernieuwbare bronnen zoals een warmtepomp, zonnepanelen en een windmolen. Je gebruikt dan geen fossiele brandstoffen, wat je CO2-uitstoot aanzienlijk verlaagt.
Een laatste voordeel is de korte terugverdientijd. Al het geld dat normaal naar de energieleveranciers gaat, blijft op je rekening staan. Zo verdien je jouw investering al snel volledig terug. Daarna maak je in feite pure winst met het geld dat je niet aan energierekeningen hoeft uit te geven.
Zijn er ook nadelen?
Een off-grid systeem heeft natuurlijk ook enkele nadelen.
Eerst en vooral is niet elke woning geschikt voor een off-grid systeem. Zo kan het in bepaalde gevallen eenvoudigweg verboden zijn om je woning van dergelijk systeem te voorzien. Woningen in de buurt van steden en dorpen vallen ook vaak uit de boot.
Off-grid systemen zijn voornamelijk geschikt voor ver afgelegen woningen en vakantiewoningen.
Daarnaast heb je met een off-grid systeem niet de mogelijkheid om terug te vallen op het elektriciteitsnet. Een defect aan je zonnepanelen betekent bijvoorbeeld dat je onmogelijk nieuwe elektriciteit kunt opwekken. Zelf een back-up systeem voorzien is daarom een must, bijvoorbeeld een generator.
Onthoud ook dat je in de winter vaak heel wat minder elektriciteit opwekt met zonnepanelen. Een windmolen, generator of andere aanvullende energiebron is daarom in veel gevallen een broodnodige aanvulling op je systeem.
Tot slot is een off-grid systeem geen geringe investering. Een installatie met zonnepanelen, een thuisbatterij en een back-up generator is behoorlijk prijzig. Zeker als je ook een warmtepomp en windmolen moet voorzien, loopt de prijs al snel op. Gelukkig is de terugverdientijd relatief kort omdat je heel wat bespaart op energiekosten.
Bestaan er andere off-grid systemen?
Zowel voor het genereren van warmte als voor het opwekken van elektriciteit bestaan er verschillende autonome systemen. Hieronder vind je een overzicht met de verschillende mogelijkheden.
Zelf elektriciteit opwekken
Naast een zonnepaneelinstallatie kun je met volgende installaties zelf in je eigen elektriciteitsbehoeften voorzien.
Wind: windmolen of windboom
Wind omzetten in elektriciteit? Dat kan! Je hebt over het algemeen twee opties. Een eerste is de klassieke windmolen. Denk niet aan de enorme windmolens die je langs de kant van snelwegen tegenkomt. Windmolens voor eigen gebruik zijn een stuk kleiner. Je plaatst ze in de tuin of op het dak.
Let er wel op dat een windmolen voldoende wind moet kunnen opvangen (gemiddeld 21 kilometer per uur). Aan de kust is dat eenvoudig, maar in een omgeving met veel bomen, gebouwen en obstakels is een windmolen lang niet altijd rendabel.
Houd er ook rekening mee dat je doorgaans een stedenbouwkundige vergunning én de toestemming van eventuele buurtbewoners nodig hebt.
Een alternatief is de windboom. Dat is een metalen constructie met bladervormige windturbines. Een windboom heeft minder wind nodig (6 kilometer per uur volstaat doorgaans), en oogt ook wat mooier.
Verbrandingsmotor: generator
Niet hernieuwbaar, maar wel een betrouwbare energiebron: een generator. Generators zetten brandstoffen om naar elektriciteit. Een generator wordt vaak als back-up geïnstalleerd om defecten of stroomtekorten op te vangen.
Ook interessant zijn de hybride systemen. Daarbij combineer je een zonnepaneel- of windenergie-installatie met een generator. Is je thuisbatterij leeg, dan schakelt de generator automatisch in.
Zelf warmte genereren
Je energiebehoeften bestaan natuurlijk niet enkel uit je elektriciteitsverbruik. Je wilt je woning en het water dat je gebruikt ook verwarmen. Met volgende systemen is het mogelijk om zelf in die behoeften te voorzien.
Zonneboiler
Een zonneboiler gebruikt zonnecollectoren om water te verwarmen. De zonneboiler wordt doorgaans op het dak geïnstalleerd. De collectoren bevatten een vloeistof die opwarmt door de zon. De opgewekte warmte wordt aan het leidingwater doorgegeven.
Dat warme water wordt opgeslagen in een thermisch voorraadvat. Je kunt het gebruiken om bijvoorbeeld het water van je douche te verwarmen. Het warme water kan ook verdeeld worden over je centraal verwarmingssysteem. Om je woning te verwarmen met een zonneboiler, heb je een verwarmingssysteem nodig dat ook op lage temperaturen werkt.
Warmtepomp
Ook in een off-grid systeem is een warmtepomp helemaal op zijn plek. Er zijn verschillende soorten warmtepompen, zoals bijvoorbeeld een geothermische warmtepomp. Elk soort warmtepomp zal de warmte uit een andere bron halen. Bij de geothermische warmtepomp komt de warmte uit de aarde.
Een warmtepomp verbruikt over het algemeen best wat elektriciteit. Je combineert een warmtepomp dus best met een energiesysteem met een hoog vermogen.
Elektrische verwarming
Wek je zelf (groene) elektriciteit op? Dan kun je die elektriciteit natuurlijk ook rechtstreeks aanwenden om je woning en water te verwarmen. Over het algemeen is dat minder rendabel dan het gebruik van een warmtepomp, maar mogelijk is het wel.
Mazout of gas
Zonder aansluiting op het gasnetwerk, kun je nog steeds mazout of gas gebruiken om je woning te verwarmen. Een gas- of mazouttank in de tuin is een mooie oplossing.
Micro-warmtekrachtkoppeling
Een inventief alternatief waarmee je zowel warmte als elektriciteit voorziet, is een micro-warmtekrachtkoppeling. Dergelijk systeem gebruikt pellets, mazout of gas om warmte en elektriciteit op te wekken. Het systeem verbrandt de grondstof, waarbij warmte vrijkomt.
Een deel van de warmte voorziet in je warmtebehoeften, een ander deel van de warmte drijft een motor aan die elektriciteit opwekt.
Is semi of volledig off-grid wonen rendabel in België?
Een off-grid systeem is een mooie oplossing voor de stijgende energieprijzen. Volledig of zelfs deels off-grid leven, kan je heel wat kosten besparen. Een off-grid systeem is duur, maar met de juiste premies én de forse besparing op energiekosten is die investering zeker de moeite waard.
Het beste off-grid systeem? Dat hangt af van waar je woning precies gelegen is. Zonnepanelen zijn in België zeker rendabel, maar de aanvulling van bijvoorbeeld een micro-warmtekrachtkoppeling, een warmtepomp of zelfs een windboom biedt extra zekerheid.
Om een optimaal off-grid systeem uit te werken, doe je beroep op een ervaren installateur. Die kan je gericht adviseren over hoe je deels of volledig in al je eigen energiebehoeften kunt voorzien. Hij of zij helpt je bovendien bij het vinden van de ideale opstelling voor jouw woning.
Meer weten over off-grid zonnepanelen installaties? Raadpleeg installateurs in je buurt
Bij een off-grid systeem is het ontzettend belangrijk dat je voldoende energie opwekt. Je hebt namelijk geen elektriciteitsnet om op terug te vallen. De berekening is echter complex: er komt heel wat meer bij kijken dan bij een gewone, netgekoppelde zonnepaneelinstallatie. Precies daarom is het aan te raden om advies te vragen aan een ervaren installateur.
Een expert helpt je met de berekening, denkt mee na over de mogelijke oplossing, en voorziet een opstelling met een zo groot mogelijke opbrengst.
Ben je op zoek naar een specialist in jouw omgeving, of heb je vragen over off-grid zonnepanelen? Vul dan onderstaand formulier in.
Je ontvangt gratis en volledig vrijblijvend advies en offertes op maat. Zo kan je prijzen vergelijken, advies inwinnen, en de beste oplossing vinden voor jouw unieke energieproject!