Warmtepomp en zonnepanelen combineren: waarom wel of niet doen?
Met zonnepanelen en een warmtepomp kun je de energiezuinigheid van je woning drastisch verbeteren. Maar is zo’n warmtepomp installeren wel de moeite waard? En is het niet eenvoudiger om je woning elektrisch te verwarmen met de stroom die je zonnepanelen opwekken?
In dit artikel ontdek je waarom de combinatie van zonnepanelen met een warmtepomp al dan niet rendabel is, en in welke situaties dergelijke installatie al dan niet rendabel is. Je vindt hier ook handige tips om de groene energie die je produceert zo goed mogelijk te benutten.
Snel en gratis offertes vergelijken?
Inhoud
Kun je verwarmen met zonnepanelen?
Als je overstapt op een elektrisch verwarmingssysteem kun je de groene stroom die je zonnepanelen opwekken, gebruiken om je woning te verwarmen. Maar is dat wel zo’n goed idee?
Zonnepanelen leveren de beste prestaties op zonnige dagen, en hebben de hoogste opbrengst tijdens zonnige maanden.
In de maanden mei en juni zouden zonnepanelen in België het hoogste rendement opleveren. Nu is het zo dat de behoefte aan verwarming tijdens die maanden niet bijzonder groot is.
Van oktober tot en met februari wekken je zonnepanelen dan weer het minste energie. Laat dat ook net de maanden zijn waarin het nodig is om je woning extra te verwarmen.
Je woning volledig verwarmen met een elektrisch verwarmingssysteem dat door je zonnepanelen van stroom voorzien wordt, is dus lang niet altijd mogelijk.
Een mogelijke oplossing? De combinatie van zonnepanelen met een warmtepomp!
Hoe kun je een warmtepomp combineren met zonnepanelen?
Je zonnepanelen maken gebruik van zonlicht om gelijkstroom te produceren. Die gelijkstroom wordt door de omvormer omgezet naar wisselstroom. Die wisselstroom kun je gebruiken (of opslaan in de thuisbatterij).
Die wisselstroom gebruik je om bijvoorbeeld je koelkast, televisie of (af)wasmachine van elektriciteit te voorzien, je gsm of elektrische wagen op te laden, of… Om je warmtepomp te doen werken!
Hoeveel warmte wekt een warmtepomp op? Coefficient of Performance (COP)
De energie-efficiënte van een warmtepomp wordt uitgedrukt in ‘coefficient of performance‘, of COP in het kort. De COP geeft de verhouding tussen de verbruikte elektriciteit en de opgewekte warmte weer.
Een COP van 5 betekent bijvoorbeeld dat elke kW aan elektriciteit omgezet wordt in 5 kW aan warmte. Warmtepompen hebben altijd een COP hoger dan 1. Daarom zijn ze steeds efficiënter dan gasketels, die een maximale COP van 1 hebben.
De COP van een warmtepomp stijgt bovendien wanneer het verschil tussen de temperatuur van de in- en uitvoer verkleint.
Hoeveel verbruikt een warmtepomp?
Er zijn verschillende soorten warmtepompen. Het elektriciteitsverbruik van een warmtepomp is voornamelijk afhankelijk van de warmtebron.
Een geothermische warmtepomp heeft het laagste verbruik. Een lucht-waterwarmtepomp is de tweede zuinigste optie. De minst energiezuinige warmtepomp is de lucht-luchtwarmtepomp.
Hoeveel zonnepanelen heb je nodig voor een warmtepomp?
Hoeveel zonnepanelen je nodig hebt om je warmtepomp van de nodige energie te voorzien, is een moeilijke vraag om te beantwoorden.
Een schatting: je zou gemiddeld 9 zonnepanelen met een rendement van 300 kWh per paneel nodig hebben om een gemiddelde warmtepomp van elektriciteit te voorzien.
Die cijfers gelden voor een zeer goed geïsoleerde woning met een jaarlijkse verwarmingsbehoefte van 10.000 kWh.
Hoeveel zonnepanelen je exact nodig hebt, is afhankelijk van:
- Vermogen van de zonnepanelen
- Type zonnepanelen
- Verbruik van de warmtepomp
- Type warmtepomp
- Oppervlak van de woning
- Verwarmingsbehoefte
- Isolatiegraad van de woning
- Verwarmingssysteem
- Type, aantal en plaatsing radiatoren
- Gebruik sanitair warm water
- …
Hoe hoger het vermogen van je zonnepanelen, en hoe lager het verbruik van de warmtepomp, hoe minder (extra) zonnepanelen je moet laten plaatsen. Daarbij komt ook dat een slecht geïsoleerde woning verwarmen heel wat meer energie kost.
Verder zal ook het te verwarmen oppervlak en je behoefte aan verwarming een rol spelen in het bepalen van het nodige aantal zonnepanelen.
Tip: Een ervaren installateur helpt je bij de berekening. Hij of zij zal bijvoorbeeld je huidige verbruik analyseren, en rekening houden met het vermogen van de zonnepanelen en de warmtepomp.
Waarom niet verwarmen met enkel zonnepanelen?
Een warmtepomp is een veel rendabelere manier om je woning te verwarmen. Als je zonnepanelen 1 kWh aan elektriciteit opleveren, kun je precies 1 kWh aan warmte opwekken.
Een warmtepomp zet 1 kWh aan elektriciteit (opgewekt door je zonnepanelen) om in 3, 4 of zelfs (meer dan) 5 kWh aan warmte.
Het toestel produceert dus meer warmte dan dat het er verbruikt. Een warmtepomp combineren met zonnepanelen is 3 tot meer dan 5 keer zo energie-efficiënt als verwarmen met een elektrische verwarming aangevoerd door zonnepanelen!
Hoeveel elektriciteit gebruiken een elektrische auto en een warmtepomp?
Het antwoord op deze vraag is opnieuw afhankelijk van meerdere factoren, zoals het rendement van je zonnepanelen, en het verbruik van de warmtepomp en de elektrische auto. Een expert in groene stroom helpt je bij de berekening.
Gratis advies en offertes op maat
Soorten warmtepompen
Een warmtepomp gebruikt elektriciteit om warmte uit de lucht, het grondwater of de bodem te halen. Er zijn verschillende soorten warmtepompen.
Lucht/water warmtepomp
Een lucht/water warmtepomp gebruikt een buitenunit om warmte uit de buitenlucht te halen. Die warmte geeft de warmtepomp door aan een koudemiddel.
Dat koudemiddel brengt de warmte af aan een binnenunit, die het overdraagt aan het verwarmingssysteem. Op warme dagen brengt de lucht/water warmtepomp verkoeling in huis.
Een variatie op de klassieke lucht/water warmtepomp is de monobloc warmtepomp. Het hele systeem wordt buitenshuis geïnstalleerd. Leidingen brengen het water en de warmte van buiten naar binnen.
Grond/water warmtepomp
Een grond/water of bodem/water warmtepomp wint warmte uit de bodem. Daarvoor gebruikt het systeem buizen die gevuld zijn met een speciale vloeistof.
De buizen kunnen diep (tot wel 150 meter) in de bodem dringen, maar kunnen ook een ondiep (gemiddeld 25 meter), horizontaal systeem vormen. Het systeem geeft de opgenomen warmte via een warmtewisselaar af aan het verwarmingssysteem.
Een grond/water warmtepomp is prijzig en kan vaak moeilijk geïnstalleerd worden in bestaande woningen. Het systeem heeft doorgaans wel het hoogste rendement, en verbruikt ook minder stroom dan andere warmtepompen.
Lucht/lucht warmtepomp
Een lucht/lucht warmtepomp lijkt qua werking op een gewone airconditioner. Op warme dagen koelt het systeem je woning af, op koude dagen zorgt het voor een aanvoer van warme lucht.
Lucht/lucht warmtepompen kunnen enkel geplaatst worden als de woning beschikt over een mechanisch ventilatiesysteem.
Daarbij komt dat de COP van dit soort warmtepompen daalt in de winter. Daarom worden lucht/lucht warmtepompen vaak enkel gebruikt om een woning te verwarmen, en niet om het sanitair water op te warmen.
Water/water warmtepomp
De water/water warmtepomp haalt warmte uit het bodemwater. Het systeem bestaat uit 2 putten. Uit de ene put wordt warm water opgehaald.
De warmte wordt uit het water geëxtraheerd, waarna het systeem het gekoelde water de andere put in stuurt. Op warme dagen zorgt het systeem voor verkoeling.
Een water/water warmtepomp is prijzig, en vereist de nodige vergunningen. Vaak kiezen mensen voor een groepsaankoop om de kosten te drukken.
Hybride warmtepomp
Hybride warmtepompen werken samen met een gewone hoogrendementsketel. Verschillende soorten warmtepompen kunnen als hybride warmtepomp gebruikt worden. In de meeste gevallen kiest men voor een lucht/water warmtepomp.
Een hybride warmtepomp wordt aangesloten op het gasnetwerk, maar zorgt wel voor een groot aandeel van de verwarming: gemiddeld 85 procent. Op bijzonder koude dagen, of bijvoorbeeld voor het opwarmen van sanitair water, wordt de warmtepomp ondersteund door de ketel.
De hybride warmtepomp is de meest geschikte oplossing voor wie nog niet volledig kan of wil overstappen naar een volledig warmtepompsysteem. Je bespaart met een hybride warmtepomp nog steeds aanzienlijk op je energieverbruik en -kosten.
Welk soort warmtepomp combineren met zonnepanelen?
Een geothermische of grond/water warmtepomp heeft over het algemeen het beste rendement en het laagste verbruik. Helaas is dergelijke installatie lang niet overal mogelijk, en ook nog eens behoorlijk prijzig.
Welke warmtepomp je best kiest, is grotendeels afhankelijk van wat je van de warmtepomp wenst. Wil je bijvoorbeeld volledig in je eigen verwarmingsbehoeften voorzien, en zowel je woning als het sanitair water verwarmen met de warmtepomp? Dan is een lucht/lucht warmtepomp vaak niet de beste oplossing.
Daarnaast kan niet elke warmtepomp in elke woning geïnstalleerd worden. Je moet dus ook rekening houden met de praktische kant van de zaak.
Tip: Een expert helpt je met het vinden van de juiste oplossing voor jouw woning.
Voordelen en nadelen van de combinatie warmtepomp met zonnepanelen
Waarop moet je letten als je ervoor kiest om je zonnepanelen te combineren met een warmtepompsysteem?
Voordelen
Een warmtepomp combineren met zonnepanelen is vaak de ideale manier om de energiezuinigheid van de woning drastisch te verhogen. Maar wat zijn precies de voordelen van deze combinatie?
Groene stroom
Hoe je het ook draait of keert, met een warmtepomp en zonnepanelen verbeter je de energiezuinigheid van je woning aanzienlijk.
Zonnepanelen zijn een erg handige bron van groene stroom. En een warmtepomp is een van de meest efficiënte manieren om de groene stroom die je zonnepanelen opwekken om te zetten naar warmte. Zo verlaag je niet enkel je energieverbruik, maar ook je CO2-uitstoot!
Een grote stap dichter bij energieneutraal wonen
Door je woning goed te isoleren, zonnepanelen te laten installeren, en een warmtepomp aan te sluiten kom je erg dicht bij volledig energieneutraal wonen.
Met de juiste opstelling tover je jouw woning om in een volledig energieneutraal huis of passief huis en ben je volledig onafhankelijk van fossiele brandstof en het elektriciteitsnet!
Gemiddeld 4 keer zo efficiënt als verwarmen met zonnepanelen alleen
Met zonnepanelen kun je een elektrische verwarmingsinstallatie van stroom voorzien, maar dat is niet bijzonder efficiënt.
De COP van een warmtepomp is hoger dan die van een gewone gasketel. Een warmtepomp produceert meer energie (warmte) dan die verbruikt.
Lagere energiefactuur
Zelf voorzien in je energiebehoeften (zowel voor warmte als elektriciteit) vertaalt zich in een forse daling van je energiefacturen. Met de juiste opstelling hoef je zelfs helemaal niet meer met energiekosten in te zitten!
Minder afhankelijk van energieprijzen en -leveranciers
Volledig of deels in je eigen energiebehoeften voorzien, verkleint je afhankelijkheid van energieleveranciers. Een stijging in de prijs van gas of elektriciteit is daardoor een stuk minder voelbaar.
Lagere terugverdientijd
Enerzijds zorgt een verlaging van je energiefactuur ervoor dat de terugverdientijd van je installatie een stuk korter wordt.
Anderzijds kan de combinatie je erg voordelig uitkomen. Veel installateurs van zonnepanelen plaatsen immers ook warmtepompen.
Een zonnepaneelinstallatie en een warmtepomp laten installeren door eenzelfde bedrijf kan betekenen dat het project aan een erg interessante prijs wordt uitgevoerd.
Eens je investering volledig is terugbetaald, blijf je de vruchten natuurlijk plukken!
Hoger eigenverbruik
Nu de terugtellende meter is afgeschaft, is het eens zo interessant om zoveel mogelijk van de energie die je zonnepanelen opwekken zelf te gebruiken. Door een deel van die energie aan te wenden voor het aanvoeren van een warmtepomp verhoog je uiteraard je eigengebruik aanzienlijk.
Waardevollere woning
Wil je jouw woning later verkopen? Dan kun je er op rekenen dat de waarde van je woning aanzienlijk hoger ligt dan een gelijkaardige woning zonder de combinatie van zonnepanelen en een warmtepomp.
De EPC-waarde van je woning zal aanzienlijk verbeteren. Daardoor is je woonst niet enkel meer waard, maar ook een stuk aantrekkelijker voor kandidaat-kopers.
Krijg snel en eenvoudig advies op maat
Aandachtspunten en nadelen
Zonnepanelen combineren met een warmtepomp? Houd zeker rekening met onderstaande zaken.
Bepaalde warmtepompen vragen om een aanpassing van je verwarmingssysteem
Zo werkt een lucht/water warmtepomp bijvoorbeeld op een lage temperatuur. Klassieke radiatoren zullen daarvoor niet geschikt zijn, waardoor een aanpassing van je verwarmingssysteem nodig kan zijn. Die aanpassing brengt natuurlijk weer andere kosten met zich mee.
Woning moet goed geïsoleerd zijn
Is je woning niet efficiënt geïsoleerd? Dan is het plaatsen van een warmtepomp mogelijk niet rendabel.
Niet geschikt voor elke woning
Je woning moet niet enkel over goede isolatie en het juiste verwarmingssysteem beschikken. Het moet ook mogelijk zijn om een warmtepomp op de woning aan te sluiten. Benieuwd welke warmtepomp geschikt is? Een installateur geeft je advies op maat.
Hoger verbruik in de winter
Op koude dagen stijgt je verwarmingsbehoefte. Ook zonder warmtepomp of zonnepanelen is dat het geval. Nu is het zo dat je zonnepanelen in de wintermaanden minder energie opwekken, terwijl de elektriciteitsbehoefte van de warmtepomp net stijgt.
Om ook tijdens de koudste periodes van het jaar volledig zelf in je energiebehoeften te blijven voorzien, moet je zorgen voor de juiste installatie met een voldoende hoog rendement.
Prijzig
Net als zonnepanelen vraagt een warmtepomp om een aanzienlijke investering. In ruil daarvoor verlaag je natuurlijk wel je energiefactuur aanzienlijk.
De terugverdientijd van zonnepaneelinstallaties daalt bovendien jaar na jaar. Zonnepanelen worden steeds goedkoper, en hebben een steeds hoger rendement. Daarnaast kun je nog steeds in aanmerking komen voor interessante premies en subsidies van de Vlaamse overheid.
Je hebt extra zonnepanelen nodig om ook in de rest van je verbruik te blijven voorzien
Liggen er al zonnepanelen op je dak en overweeg je een warmtepomp aan te sluiten? Dan sta je er best even bij stil dat je elektriciteitsbehoefte zal stijgen. Om zelf in de rest van je elektriciteitsverbruik te blijven voorzien, is het mogelijk dat je extra zonnepanelen moet laten installeren.
Gratis offertes voor jouw project?
Tips: zo benut je jouw installatie optimaal
Wat is nu de beste manier om de aankoop van een warmtepomp optimaal te doen terugverdienen? Met deze handige tips benut je een zo groot mogelijk deel van de opgewekte energie.
Gebruik een buffervat om warmte op te slaan
Een buffervat is een thermisch opslagvat waarin je enkele honderden liters warm water kunt bewaren. De warmte die je warmtepomp opwekt wordt opgeslagen in de verschillende thermische lagen waarover het vat beschikt. Het vat houdt de warmte bij en herverdeelt het zoals nodig.
Stel je zonnepanelen en warmtepomp goed op elkaar af
… En laat je daarin bijstaan door een professional. Het vermogen van de zonnepanelen moet bijvoorbeeld aansluiten op dat van de warmtepomp, maar ook op de energiebehoeften van je gezin.
Gebruik slimme technologie
Met de juiste software kunnen je zonnepanelen als het ware communiceren met je warmtepomp. Produceren de panelen tijdelijk meer energie? Dan weet de warmtepomp gelijk dat dit het goede moment is om meer warmte te gaan genereren (en opslaan indien mogelijk). Zo optimaliseer je het rendement van de volledige installatie!
Lagere prijs? Druk de kosten met de juiste premie
Ga zeker na voor welke premies je in aanmerking komt. Check ook of je op gemeentelijk vlak terug kunt vallen op interessante premies en subsidies!
Weinig plek? Kies voor een hoger rendement!
Beschikt je woning over een klein dak? Kies dan voor zonnepanelen met een zo hoog mogelijk rendement. Hoe hoger het rendement, hoe beter je de beschikbare ruimte benut!
Isoleren blijft de prioriteit
Hoeveel energiebesparende maatregelen je ook treft, zonder degelijke isolatie hebben die investeringen weinig zin. Noch een warmtepomp, noch zonnepanelen kunnen het energieverlies van een slecht geïsoleerde woning compenseren.
Het budget dat je zou aanwenden voor de installatie van zonnepanelen en een warmtepomp spendeer je dan beter in het zo goed mogelijk isoleren van je woning.
Stel je vragen aan specialisten
Wanneer kies je best wel of niet voor een warmtepomp met zonnepanelen?
Bouw je een volledig nieuwe woning? Dan kies je natuurlijk best voor een warmtepomp met zonnepanelen. Op die manier voorzie je meteen in al je energiebehoeften. Maar wat met bestaande woningen?
Laat je jouw woning ingrijpend energetisch renoveren? Dan is een warmtepomp een goed idee als de woning goed geïsoleerd is of tijdens de renovatie geïsoleerd wordt.
Combineer de installatie met het leggen van een vloerverwarming en/of het plaatsen van energiezuinige radiatoren voor de meest energiezuinige oplossing.
Renoveer je de woning niet, maar overweeg je zonnepanelen en een warmtepomp te plaatsen? Dan is het belangrijk om te (laten) analyseren of de investering de moeite waard is. Als de woning niet goed geïsoleerd is, is het bijvoorbeeld rendabeler om degelijke isolatie te voorzien.
Natuurlijk valt er voor elke situatie wel een oplossing te vinden. In een matig geïsoleerde woning kan de combinatie van zonnepanelen met een hybride waterpomp bijvoorbeeld een goede oplossing zijn.
Wil je zeker zijn dat je de juiste keuze maakt? Laat je dan grondig adviseren door een expert.
De beste oplossing voor jouw woning? Contacteer een installateur en krijg gratis offertes en advies!
Het plaatsen van zonnepanelen en het installeren van een warmtepomp of warmtepompboiler is geen geringe investering. Je doet daarom ook best beroep op een ervaren installateur.
Ben je op zoek naar een betrouwbaar installateur in jouw omgeving, wil je meer weten over warmtepompen, of heb je nood aan advies op maat? Gebruik dan onderstaand formulier.
Je ontvangt gratis en volledig vrijblijvend advies van specialisten. Ook krijg je verschillende offertes op maat. Zo kun jij snel en eenvoudig cruciale informatie inwinnen, prijzen vergelijken, en een weloverwogen keuze maken!