Oriëntatie zonnepanelen: oost west, zuid best?
In dit artikel lees je alles over de oriëntatie van zonnepanelen. De oriëntatie van zonnepanelen heeft een grote invloed op hun prestaties. De beste oriëntatie is afhankelijk van de locatie en omgeving van de zonnepanelen.
In de meeste gevallen is het gunstig om de panelen naar het zuiden te oriënteren. Er zijn echter ook situaties waarin een oost-west oriëntatie meer voordelen biedt.
Inhoud
Waarom is de ligging van zonnepanelen belangrijk?
De ligging van zonnepanelen is een belangrijk onderdeel van het ontwerp van een zonnepaneelinstallatie.
Een goede oriëntatie zorgt ervoor dat de zonnepanelen zoveel mogelijk zonlicht opvangen en de meeste energie produceren. Dit draagt bij aan een hogere rendementsgraad en dringt bovendien de terugbetaaltijd terug.
Wat is de beste ligging?
De beste ligging voor zonnepanelen is afhankelijk van de locatie, je verbruik en vorm van jouw dak. In de meeste gevallen is de beste oriëntatie van de panelen naar het zuiden. Zo krijgen ze namelijk de meeste zonuren.
Als een zuidelijke oriëntatie geen optie is of als er bomen of andere obstakels in de buurt zijn die een schaduw kunnen werpen, is het beter om de panelen naar het oosten of westen te richten.
Een andere belangrijke factor is de capaciteit van de omvormer. Gezinnen die meer verbruiken dan 10 kilowattuur hebben baat bij een oost-west oriëntatie omdat de zonne-energie dan gelijkmatiger worden opgevangen. De omvormer wordt zo niet overbelast tijdens de piekuren.
Een schuin dak versus een plat dak
Een schuin dak heeft van zichzelf een hellingshoek. Daardoor kan je het volledige dak gebruiken. Je moet namelijk geen rekening houden met de schaduw die de andere zonnepanelen kunnen veroorzaken. Bij een schuin dak is een zuid-opstelling ideaal, maar ook een oost-west-opstelling kan geschikt zijn in sommige situaties.
Wanneer je een plat dak hebt, moet je de helling met de zonnepanelen zelf creëren. Dit zorgt ervoor dat je zelf kan kiezen hoeveel de zonnepanelen hellen en in welke richting ze dat doen.
Bij een plat dak moet je wel rekening houden met de schaduwwerping. Om ervoor te zorgen dat de panelen elkaar niet overschaduwen, moet je een ruimte van 0,5 tot 1,2 meter tussen de rijen laten. Daarom kan je niet het hele dakoppervlak benutten.
Een mogelijke oplossing is om bij een plat dak te kiezen voor een oost-west-opstelling waarbij de zonnepanelen met de rug van de helling naar elkaar worden geplaatst. Zo ontvangen de panelen zon langs beide kanten en veroorzaken ze geen schaduw.
Dak versus tuin
Wanneer je dak niet geschikt is voor zonnepanelen, kunnen panelen in de tuin een goed alternatief bieden. Indien je een grote tuin hebt, kan je de panelen in de ideale hoek plaatsen om het maximale rendement te bekomen.
Omdat de panelen op aarde, gras of planten geplaatst zijn, zullen ze sneller afkoelen, waardoor de opbrengst van de zonnepanelen omhoog gaat.
Ook vereisen panelen in de tuin weinig onderhoud en moet je enkel sneeuw, bladeren of ander vuil verwijderen en het gras onder de panelen kort houden.
Aan de andere kant zijn er enkele mogelijke nadelen bij het plaatsen van zonnepanelen in de tuin. Zo zijn deze installaties makkelijker om te stelen en heb je lange kabels nodig voor de aanleg van de panelen. Daarnaast kunnen grote objecten in de tuin een schaduw werpen die het rendement omlaag halen.
Tot slot is de installatie tot 20 procent duurder dan een plaatsing op het dak, waardoor de terugverdientijd langer is.
Mogelijke oriëntaties voor zonnepanelen
Zuid
Omdat de zon het hoogste staat in het zuiden en zonnepanelen het best renderen bij veel zonlicht, zal in de meeste situaties een zuidelijke oriëntatie optimaal zijn.
Indien niet mogelijk is, kan er ook geopteerd worden voor een zuidoostelijke of zuidwestelijke oriëntatie. Je haalt dan niet het best mogelijke rendement uit je panelen, maar wel voldoende.
Oost-west
Wanneer je je zonnepanelen richt naar het oosten of westen, verlies je ongeveer 20 procent rendement tegenover een zuidoostelijke of zuidwestelijke oriëntatie.
Toch zijn er situaties waarin een oost-west-orientatie de beste oplossing is, zoals voor gezinnen die meer dan 10.000 kilowattuur verbruiken of bij een plat dak waarop de zonnepanelen met de rug naar elkaar geplaatst worden.
Noord
Omdat de zon nooit in het noorden staat, kunnen panelen die naar het noorden gericht zijn zo goed als geen zon opvangen. Het is daarom geen goed idee om panelen te installeren die gericht zijn naar het noorden.
Oriëntatie zonnepanelen afhankelijk van azimut en hellingshoek
Er zijn twee vrijheidsgraden die in rekening genomen moeten worden bij het bepalen van de ideale plaatsing van de zonnepanelen, namelijk het azimut en de hellingshoek.
Azimut
Het azimut kan je vergelijken met een kompasrichting. Het azimut is de hoek die gemaakt wordt tegenover het noorden over het oosten. Bij een azimut van 0 graden is een paneel volledig gericht naar het noorden en bij 90 graden naar het oosten.
De ideale azimut bedraagt tussen de 135 en de 255 graden. Het allerbeste is een azimut van 180 graden, hoe meer je daarvan afwijkt, hoe lager het rendement is.
Hellingshoek
De hellingshoek is de hoek die het paneel maakt ten opzichte van het dak en heeft veel invloed op de opbrengst van de panelen. Op een plat dak heb je dus een hellingshoek van 0 graden. De optimale hellingshoek van zonnepanelen bedraagt 35 graden.
Hoe meer je afwijkt van deze hoek, hoe lager het rendement. Bij het bepalen van de hellingshoek is het van belang om rekening te houden met mogelijke schaduw die geworpen kan worden op andere zonnepanelen.
Bijkomende factoren voor het oriënteren van je zonnepanelen
Schaduw bij een plat dak
Schaduw van bijvoorbeeld bomen of omliggende gebouwen is nefast voor het rendement van je zonnepanelen.
Daarnaast raken de zonnecellen sneller oververhit en verslijten ze sneller, omdat overschaduwde zonnecellen fungeren als stroomverbruikers in plaats van stroomgeneratoren.
Er bestaan echter oplossingen om het rendement te verhogen en het slijten tegen te gaan. Zo kan je bijvoorbeeld werken met diodes, die de stroom in de goede richting geleiden. Diodes kun je op twee manieren inzetten.
De eerste is een blocking diode die in serie geplaatst wordt met het zonnepaneel om terugloopstroom tegen te werken.
Een andere manier is als bypass diode die over één of meerdere cellen geplaatst wordt in plaats van over de volledige installatie.
Dit zijn echter enkel oplossingen wanneer je slechts af en toe last hebt van schaduw.
Bruikbare oppervlakte
Een belangrijke factor bij het plaatsen van zonnepanelen is de bruikbare ruimte die ter beschikking is om panelen op te plaatsen. Hoeveel panelen je nodig hebt en de ruimte die nodig is om deze te installeren hangt af van je eigen verbruik.
Omdat het dak niet altijd voldoende ruimte biedt, kiezen sommige mensen voor alternatieven zoals een opstelling op de grond, op een zonnewering, als gevelbekleding of de installatie van een zonnevolger die ervoor zorgt dat de panelen altijd op de zon gericht zijn. Die laatste optie kost echter veel geld.
Het type elektriciteitsnet waarop je woning is aangesloten, heeft invloed op de maximumcapaciteit die een omvormer mag hebben.
Aanpassingen van je type elektriciteitsnet zijn mogelijk, maar daar rekent de energieleverancier vaak extra kosten voor aan.
Bij een monofasig net van 230V zal er een omvormer geplaatst worden van 5 kW. Bij een meerfasig net van 380V daarentegen, kan een omvormer tot 10 kW geplaatst worden.
Ook interessant voor jou:
Wat zijn de beste zonnepanelen op dit moment?
Het merk van zonnepanelen heeft een invloed op de kwaliteit van de panelen. Het kan echter uitdagend zijn om tot een beslissing te komen, omdat er een groot aanbod is.
Er zijn veel goede merken, die goed scoren op kwaliteit, betrouwbaarheid en rendement. Het topmerk op dit moment is SunPower, maar ook ander merken als LG, AEG, LONGI Solar en DMEGC scoren heel goed. Wat de beste panelen zijn, hangt ook af van jouw specifieke situatie en noden.
Waar brengen zonnepanelen het meeste op?
Waar je woont speelt een rol in het rendement van je panelen. In België hebben we gemiddeld 1.554 zonuren per jaar, maar dat aantal kan verschillen van regio tot regio en is niet overal in België hetzelfde. Woon je aan de kust? Dan heb je meer zonuren, en dus meer opbrengst, dan wanneer je verder in het binnenland woont.
Wil je zonnepanelen installeren op je dak? Raadpleeg installateurs in jouw regio
Zonnepanelen zijn een uitstekende manier om energie op te wekken en je energierekening te verlagen. Om het meeste rendement uit je zonnepanelen te halen, is het belangrijk om rekening te houden met verschillende factoren.
Omdat de ideale plaatsing afhankelijk is van gebouw tot gebouw, is het raadzaam om advies te krijgen van een erkende specialist die advies op maat kan bieden en de ideale oriëntatie en hellingshoek van de panelen kan bepalen.
Het loont om verschillende installateurs met elkaar te vergelijken, om zeker te zijn van de oplossing die het beste past bij jouw situatie.